ردپای امام حسین علیه السلام

ابعاد شخصيّت امام حسين (علیه السلام)
اگر چه موضوع بحث ما در این کتاب ، تشریح نهضت عاشورای امام حسين (علیه السلام) و حرکت توفنده آن حضرت از مدینه تا کربلا است ، اما شایسته است به این نکته نيز اشاره شود که روحیه انقلابی آن بزرگمرد تاریخ ، تنها یکی از ابعاد شخصیّت امام حسين و فضائل گوناگون ایشان را تشکيل می دهد. صفات زیبای دیگری مانندپارسایی ، دانش سرشار ، بردباری و گذشت ، سخاوت ، تواضع ، شهامت و شجاعت ، ابعاد دیگری از شخصيّت آن حضرت را به نمایش می گذارند.و فشرده ، به برخی از فضائل اخلاقی سالار شهيدان ، اشاره می کنيم :

سيّد الشهداء (علیه السلام) و کلمات گهربار بجا مانده از ایشان ، به اوج عظمت علمی آن حضرت در زمينه علوم عرفانی ، فلسفی ، و دینی پی می بریم. ، دعای معروف عرفه است که آن حضرت در هنگام زیارت مکّه مکرّمه ، قرائت فرموده است . در این متن عرفانی ، امام حسين (علیه السلام) به مبانی اساسی فلسفه و عرفان اسلامی اشاره می کند. این دعا را دانشمندانی مانند علی بن موسی بن طاووس در کتاب “اقبال الاعمال” ، و ابراهيم عاملی کفعمی
در اینجا به طور فشرده، به برخی از فضائل اخلاقی سالار شهيدان ، اشاره می کنيم:

“کيف يستدلّ عليک بما هو فی وجوده مفتقر اليک ، أيکون لغيرک من الظهور ما ليس لک حتی يکون هو المظهر لک؟ ، متی غبت حتی
الی دليل یدل عليک ؟ ، و متی بعدت حتی تکون الآثار هی التی توصّل إليک؟".
یعنی : “چگونه با امری که در هستی خود به تو محتاج است ، بر وجود تواستدلال می شود؟
آیا برای غیرتوظهودی است که برای تو نيست ، تا مُظهر و آشکار کننده تو باشد ؟ ؛ کی غایب شده ای ، تا به دليلی بر حضور تو ، نياز باشد ؟ ، و کی دور گشته ای ، تا آثار و آفریدگانت بخواهند ما را به تو برسانند؟".
این عبارت کوتاه و موجز ، دریایی از معارف عاليه فلسفی و عرفانی را در زمينه های ذیل ، در بر دارد :
الف - اصالت معرفت باری تعالی ، در پرتو ظهور اعلای او ، نه اکتفاء به استدلال بر وجود وی برآثار و معلولهای او.
ب - اصالت شناخت حق ، با علم حضوری ، نه با علم حصولی.
ج - افتقار همه موجودات د یگر در هستيشان به ذات اقدس خداوند ،به خاطر ممکن الوجود بودن آن ها.
د - واجد بودن حضرت حق ، نسبت به هر ظهوری که دیگر مظاهر هستی دارند.
هو - اینکه حق تعالی ، ظاهر بنفسه و مُظهر لغيره است.
ادراک مفاهيم یادشده در دعای عرفه ، در پرتو آگاهی از مباحث سنگینی در حکمت اسلامی مانند عناوین ذیل ، ميسّر است:
ی باشد:
- مبحث وحدت وجود.
- مبحث تشکيک حقيقت وجود.
- مبحث وحدت و کثرت.
2)پارسایی امام حسين(علیه السلام)

پرهیزکاری وزهدسالارشهیدان(علیه السلام)،باتحقیق در سخنان تاریخ نگاران وسیره نویسان بزرگ مسلمان ،اعم ازاهل تشیع واهل تسنن،به خوبی روشن می گردد.
ابن شهر آشوب در کتاب خود “المناقب” روایت می کند که شخصی از امام حسين سؤال کرد : سبب اینهمه خوف و خشوع تو از خداوند چيست؟ حضرت فرمود : “لایأمن یوم القيامة الا من خاف الله فی الدنيا". یعنی : “هيچکس در روز رستاخيز در امنيّت و آرامش نيست ، مگر آنانکه در دنیا در برابر
خداوند ، خاشع و خائف بوده اند".
همچنين ، مورخانی مانند ابن عساکر در کتاب تاریخ خودوابن شهرآشوب در “المناقب” ، و علامه مجلسی در کتاب “بحارالانوار ” ، در شرح حال امام حسين (علیه السلام) نوشته اند که آن حضرت ، بیست وپنج مرتبه با پای پياده ، به سفر حج مشرّف گردید ، در حالی که اسبهای ایشان ، همراه قافله بودند.

3)سخاوت امام حسين(علیه السلام)
فرازهای تاریخی متعدّدی در زمينه جود و بخشش سالار شهيدان (علیه السلام) حکایت شده است. در اینجا به عنوان نمونه، داستانی را از کتاب “مناقب آل ابی طالب” ، از نظر شما می گذرانيم :
مردی تهيدست ، به مسجد مدینه وارد شد و امام حسين را در آن مکان مشاهده کر د . به نزد آن حضرت رفت و این ابيات شعر را قرائت کرد : لم یخب الآن من رجاک و من حرّک من دون بابک الحلقة
لو لا الذی کان من اوائلکم کانت علينا الجحيم منطبقة
یعنی : کسی که به تو اميدوار باشد و حلقه درب خانه تو را بزند ، نااميد نمی گردد. اگر جدّ شما نبود ، دوزخ ما را در بر گرفته بود.
امام حسين (علیه السلام)، مبلغ چهار هزار دینار به همراه دو جامه به او دادند و به عنوان معذرت خواهی چنين فرمودند :
خذها فانی اليک معتذر و اعلم بانی اليک ذو شفقة لوکان فی سيرنا الغداة عصا أمست سمانا عليک مندفقة لکنّ ریب الزمان ذو غِيَر و الکفّ منّی قليلة النفقة
: “یعنی مبلغ را بگير ، من از تو عذر می خواهم ، بدان که تو را دوست دارم . اگر ما امکانات بيشتر داشتيم ، آسمان ما بيشتر برتومی بخشيد. اما زمانه متغيّر گردیده و اموال کمی در دست من قرار دارد". این داستان کوتاه ، علاوه بر ارائه چهره سخاوتمندانه آن حضرت که در
حال گر فتاری اقتصادی ، بخششی قابل توجه می کند ، بر ادب و تواضع آن حضرت که در عذرخواهی ایشان متبلور گردیده است ، دلالت دارد.

4)شهامت وشجاعت امام حسین(علیه السلام)
اما دلاوری و شهامت آن حضرت ، امری است که بر هیچ کس پوشیده نيست. قيام و انقلاب شجاعانه سالار شهيدان در برابر ارتش قدرتمند و بی رحم رژیم بنی اميّه ، و سخنان پرشور و طوفانی وی در طول نهضت عاشورا ، دليلی روشن بر شجاعت کم نظير آن حضرت است. (آیت الله - سيد رضا حسینی نسب بهمن ماه سال 1387تورنتو)